Komisja konsultuje z państwami członkowskimi kwestię przedłużenia na czas ograniczony tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji, aby w dalszym ciągu wspierać sektor rolny

Tymczasowe ramy pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji

Komisja Europejska przesłała państwom członkowskim do konsultacji projekt wniosku w sprawie przedłużenia na czas ograniczony tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji, aby umożliwić dalsze wsparcie dla sektora podstawowej produkcji rolnej w związku z utrzymującymi się zakłóceniami na rynku.

Wojna Rosji przeciwko Ukrainie oraz jej bezpośrednie i pośrednie skutki wywołały znaczną niepewność gospodarczą. Zakłócone zostały również przepływy handlowe i łańcuchy dostaw, a na jej wczesnych etapach doszło do wyjątkowo dużych i nieoczekiwanych podwyżek cen, zwłaszcza gazu ziemnego i energii elektrycznej, ale także wielu innych czynników produkcji i surowców oraz produktów podstawowych.

Na ostatnim posiedzeniu, które odbyło się 21–22 marca 2024 r., Rada Europejska podkreśliła znaczenie odpornego i zrównoważonego sektora rolnego dla bezpieczeństwa żywnościowego i strategicznej autonomii UE oraz zwróciła się do Komisji o kontynuowanie prac nad zmniejszeniem obciążenia finansowego rolników i o opracowanie środków dodatkowego wsparcia, np. w drodze przedłużenia czasu obowiązywania tymczasowych ram.

W odpowiedzi na ankietę Komisji z 27 marca 2024 r. dotyczącą wygaśnięcia części tymczasowych ram państwa członkowskie podkreśliły, że zakłócenia na rynku wynikające z wojny Rosji przeciwko Ukrainie utrzymują się i wpływają w szczególności na sektor podstawowej produkcji rolnej, który mierzy się z poważnymi wyzwaniami i znajduje się pod presją finansową.

W tym kontekście Komisja prowadzi obecnie konsultacje z państwami członkowskimi w sprawie przedłużenia na czas ograniczony tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji w odniesieniu do sektora podstawowej produkcji rolnej. Zgodnie z tymczasowymi ramami państwa członkowskie mogą przyznawać ograniczone kwoty pomocy do 30 czerwca 2024 r. Przedłużenie na czas ograniczony umożliwi państwom członkowskim dalsze udzielanie ograniczonych kwot pomocy rolnikom w razie potrzeby i zapewni skuteczne wdrażanie środków wsparcia w sytuacjach kryzysowych.

Projekt wniosku Komisji przesłany dziś państwom członkowskim nie ma wpływu na pozostałe przepisy tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji.

Państwa członkowskie mają teraz możliwość zgłaszania uwag do przedstawionego przez Komisję projektu wniosku. Po uwzględnieniu informacji zwrotnych otrzymanych od państw członkowskich Komisja zamierza możliwie jak najszybciej przyjąć ograniczone zmiany do tymczasowych ram.

Kontekst

Tymczasowe kryzysowe ramy pomocy państwa, przyjęte 23 marca 2022 r., umożliwiały państwom członkowskim wykorzystanie przewidzianej w zasadach pomocy państwa elastyczności w celu wsparcia gospodarki w kontekście rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie. Tymczasowe ramy kryzysowe zmieniono 20 lipca 2022 r. i 28 października 2022 r.

9 marca 2023 r. Komisja przyjęła obecne tymczasowe ramy pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji, aby wzmocnić środki wsparcia w sektorach, które mają kluczowe znaczenie dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto, zgodnie z planem przemysłowym Zielonego Ładu.

Obecnie w tymczasowych ramach pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji, zmienionych 20 listopada 2023 r., przewidziano, że państwa członkowskie mogą udzielać określonych rodzajów pomocy. Są to:

• Sekcja 2.1 – Wypłaty ograniczonych kwot pomocy w dowolnej formie oraz przyznanych do 30 czerwca 2024 r. przedsiębiorstwom dotkniętych obecnym kryzysem lub wynikającymi z niego sankcjami i środkami odwetowymi. Maksymalną kwotę pomocy określono na 280 tys. euro w rolnictwie, 335 tys. euro w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz 2,25 mln euro we wszystkich pozostałych sektorach.
• Sekcja 2.4 – Pomoc rekompensująca wysokie ceny energii: pomoc ta, przyznawana w dowolnej formie, zasadniczo do czerwca 2024 r., częściowo zrekompensuje przedsiębiorstwom, w szczególności energochłonnym użytkownikom energii, dodatkowe koszty wynikające z wyjątkowego wzrostu cen gazu i energii elektrycznej.
• Sekcja 2.5 – Środki przyspieszające wprowadzanie energii odnawialnej: państwa członkowskie mogą ustanawiać programy inwestycji we wszelkie odnawialne źródła energii, w tym wodór odnawialny, biogaz i biometan, a także w magazynowanie energii i energię cieplną ze źródeł odnawialnych, m.in. stosowanie pomp ciepła. W ramach tych programów dopuszcza się uproszczone procedury przetargowe, które można szybko wdrożyć, przy jednoczesnym zapewnieniu wystarczających zabezpieczeń w celu ochrony równych warunków działania. Pomoc w ramach takich programów może być przyznawana do 31 grudnia 2025 r.; po tej dacie nadal obowiązywać będą zwyczajowe zasady pomocy państwa, zwłaszcza odpowiednie przepisy wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią (CEEAG).
• Sekcja 2.6 – Środki ułatwiające obniżenie emisyjności procesów przemysłowych: aby jeszcze bardziej przyspieszyć dywersyfikację dostaw energii, państwa członkowskie mogą wspierać inwestycje służące odchodzeniu od paliw kopalnych, w szczególności przez elektryfikację, środki efektywności energetycznej oraz wprowadzanie wodoru odnawialnego i wodoru elektrolitycznego spełniającego określone warunki. Rozszerzono przy tym możliwości wspierania dekarbonizacji procesów przemysłowych przechodzących na paliwa wodorowe. Pomoc w ramach takich programów może być przyznawana do 31 grudnia 2025 r.; po tej dacie nadal obowiązywać będą zwyczajowe zasady pomocy państwa, zwłaszcza odpowiednie przepisy wytycznych CEEAG.
• Sekcja 2.8 – Środki mające jeszcze bardziej przyspieszyć inwestycje w sektorach kluczowych dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto: środki te umożliwiają wsparcie inwestycji w zakresie produkcji sprzętu strategicznego, a mianowicie akumulatorów, paneli słonecznych, turbin wiatrowych, pomp ciepła i elektrolizerów oraz w zakresie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, a także produkcji kluczowych komponentów oraz produkcji i recyklingu powiązanych surowców krytycznych. Pomoc w ramach takich środków może być przyznawana do 31 grudnia 2025 r. Więcej informacji o możliwościach uzyskania wsparcia na środki służące przyspieszeniu przejścia na gospodarkę o zerowym poziomie netto można znaleźć tutaj.

Na tej stronie można dowiedzieć się więcej o tymczasowych ramach pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji oraz innych działaniach podjętych przez Komisję, aby przeciwdziałać skutkom gospodarczym rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie i sprzyjać transformacji w kierunku gospodarki o zerowej emisji netto.